در مقاله حاضر سعی شده است راهنماییِ کاملاً عملیاتی و مفیدی در خصوص اجرای طرح نمونهگیری خوشهای دومرحلهای در پژوهشهای میدانی ارائه شود که با توجه به شرایط و امکانات فعلی موجود در کشور، از پرکاربردترین طرحهای نمونهگیری است. به علاوه برای استفاده بیشتر محققان در این حوزه، در این مقاله کدهایی برای اجرای نمونهگیری خوشهای دومرحلهای با حجم غیریکسان بر اساس احتمال متناسب با اندازه به همراه مثالی در مورد نمونهگیری خوشهای دومرحلهای با احتمال متناسب با اندازه (PPS) با دادههای فرضی با استفاده از نرمافزار R آورده شده است.